Beste zusters en broeders,
Noyon toch niet in de voetsporen van Calvijn
500 jaar geleden, op 10 juli 1509 werd Johannes Calvijn geboren in het Noord-Franse stadje Noyon. In het kader van het Calvijn-jaar trokken we vorige zaterdag met een zeer gemengd gezelschap met de bus naar Noyon om er onder meer het geboortehuis van de grote reformator te bezoeken. Het is niet meer de originele woning waar Calvijn geboren werd, maar wel op dezelfde plaats en in dezelfde stijl een zo getrouw mogelijke kopie, gedeeltelijk restauratiewerk, gedeeltelijk nieuwbouw. Er is nu een museum in onder gebracht over het leven van Calvijn en de geschiedenis van de Reformatie in Frankrijk. Een boeiende collectie oude boeken, schilderijen … tot zelfs een oude mobiele preekstoel die gebruikt werd in de tijd van de hagenpreken.
In januari waren Frieda en ik ook al een weekend in Noyon om deze uitstap voor te bereiden. Ik had me vooraf wat geïnformeerd onder meer door het boekje te lezen van J.J. Poort: Voetsporen van Calvijn. In dat boekje (uit 1997) schrijft Poort over de protestantse kerkdienst die iedere zondag ’s ochtends om negen uur gehouden wordt in het Calvijn-museum: “… want er staan in de benedenzaal, waar de kerkdienst wordt gehouden, in totaal slechts zeven banken, elk ruimte biedend aan niet meer dan vier personen; meer plaats is er niet.” Toen we bij het onthaal van het museum navraag deden naar deze kerkdienst, bleek dat men een aantal jaren terug, wegens gebrek aan interesse hiermee gestopt was. De banken staan er nog wel op de benedenverdieping maar de preekstoel is vervangen door een projectiescherm. Op verzoek vertoont men in deze ruimte nu een film over Calvijn. De dichtst bijgelegen ‘temple protestant’ is te vinden in Compiegne, vijftig kilometer verderop richting Parijs.
Noyon draagt zorg voor zijn musée Calvin. In het VVV-kantoor is men zeer vriendelijk en behulpzaam bij het organiseren van een bezoek. Buiten het museum is er echter nauwelijks iets dat aan de reformator herinnert: een straat (rue Calvin) en een vermelding van zijn naam in het voorportaal van de kathedraal waar hij werd gedoopt. De materiële nalatenschap van Calvijn wordt in het museum wel in ere gehouden. Calvijn trekt toeristen! Maar zijn geestelijke erfgoed spreekt de inwoners van Noyon blijkbaar niet aan. We kunnen dat spijtig vinden maar Calvijn zelf zou er waarschijnlijk niet verwonderd over zijn. Het was in zijn tijd niet anders. Op vijfentwintig jarige leeftijd, in 1534 was Calvijn nog een laatste keer in zijn geboortestad om er nadien nooit meer terug te keren. Het grootste deel van zijn leven bracht hij als balling vanwege zijn geloof door in het Zwitserse Geneve.